Hatırlarsanız bir önceki yazılarımda ürettiğimiz ürünlerin çevreye
olan duyarlılığının etiketleme yoluyla teyitlenebileceği standartlardan ve
sistemlerden bahsetmiştik. Type
III çevre beyanları olarak bilinen ve ISO 14025 standardında tanımlanan Çevresel
Ürün Beyanları (EPD) olarak bilinen bu etikete ÇOSB üyesi Akkon Çelik’in
üretmiş olduğu Çelik Yapı Profilleri için layık görüldüğünü gururla öğrendik[1].
ISO 14040 serisi yaşam döngüsü değerlendirmesi standartlarına dayanarak bir
ürününün belirli çevre etkilerinin kantitatif bilimsel yaklaşımlarla ölçüldüğü
bir etiketleme olarak bilinen ve Türkiye’de özellikle yapı ürünleri sektöründen
ilginin olduğu bu etiketleme türü birçok ürün için elde edilebilmektedir.
 |
| Yaşam döngüsü aşamaları |
 |
| Akkon EPD belgesi |
Kapsamlı bir çalışma ile alınabilen EPD belgeleri Avrupa’da yetkin bir
kurum tarafından üçüncü şahıslar kanalıyla doğrulanarak alınabiliyor. Kendilerini
sektörlerinde hem Türkiye’de hem de Avrupa’da bir ilke imza atmalarından ötürü
kutlamak gerekiyor. Firmanın EPD ile ilgili olan gelişmelerden haberdar
olduğunu ve oluşan Yeşil Bina pazarından pay almaya çalıştığı söylenebilir.
Daha önceki yazılarımda da belirtmiş olduğum gibi EPD belgeli yapı ürünleri
LEED, BREEAM gibi yeşil bina etiketleme sistemlerinde ilave puanlar sağlayarak
projenin kolaylıkla bu belgeleri almalarını sağlıyorlar ve mütehhaitlere farkındalık
yaratma fırsatları doğuruyorlar.
Aslında işin Avrupa standartlarına uyum boyutu da var. Takip edenler
bilir, Avrupa Standartlar Komitesi (CEN)’ İnşaat Projelerinde Sürdürülebilirlik
normunu (CEN 350) çok yakın zamanda çıkarttı ve bu normda yapı ürünlerinin
çevresel etkilerinin değerlendirilmesi gerektiği belirtiliyor. EN 15804 olarak
bilinen ve Şubat 2012 itibariyle yayınlanan bu norm, Avrupa Komisyonu
tarafından Avrupa genelinde yapı ürünlerine alınacak olan EPD belgelerinin
karşılaştırılabilir olmasını sağlıyor. Yine bir başka gelişim olarak 2013 yılı
Temmuz ayından itibaren yürürlüğe girmesi beklenen ve Türkiye’nin de taraf
olduğu Avrupa Yapı Ürünleri Yönetmeliği (Construction Product Regulation), yapı
ürünleri için EN 15804 normuyla uyumlu EPD’leri talep etmektedir. Bu
yönetmelikle Yapı malzemeleri üreticileri için yakın zamana kadar gönüllülük
esasına dayanan EPD belgelerinin tüm Avrupa’da zorunlu hale gelmesi
beklenmektedir
EPD belgeleri ISO 14025 yetkinliğine sahip kurumlardan alınabiliyor.
Bunlar Avrupa’da İsveç, Almanya ve İngiltere’de bulunuyor. Bu kurumlar sadece
yapılan çalışmanın başka şahıs ya da kurumlar tarafından değerlendirmesine
önayak oluyorlar. Aslında yapılan çalışmanın %90’lık kısmını ISO 14040
serisinde tanımlanan Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi çalışmaları oluşturuyor. Bu
çalışmalar, ilgili ürününün kullanılan hammaddenin doğadan elde edilmesinden
başlayıp üretimi ve yaşam sonu berterafına kadar olan süreçleri şeffaf ve
kantitatif olarak çevresel etkilerini hesaplanmasını içeriyor.
Böyle kapsamlı ve sektöründe ilk olan bir çalışmayı başarı ile
tamamlayan ve bu etikete layık olan Akkon Çelik’i tüm Türkiye adına kutluyor ve
diğer firmalara örnek olmasını ümit ediyorum.
Dr. Hüdai Kara
Kurucu Ortak, Metsims Sustainability Consulting
No comments:
Post a Comment